London Qirolicha Meri universiteti fiziklari Kris Uayt va Adelaida universitetidan uning ukasi Martin Uayt Katta adron kollayderida olib borilgan tadqiqotlar va kvant kompyuterlarining rivojlanishi o‘rtasida kutilmagan chorraha topdi. Bu kvant hisoblash tizimlarini yaratish uchun asosiy xususiyat – sehr deb nomlanuvchi kontseptsiya bilan bog'liq. Ish Physical Review D (PRD) jurnalida chop etildi.
Kvant mexanikasidagi «sehr» klassik hisob-kitoblar yordamida tizimning harakatini tasvirlash qanchalik qiyinligini aniqlaydi. Qanchalik «sehr» bo'lsa, kvant kompyuterlaridan foydalanishga bo'lgan ehtiyoj shunchalik ko'p bo'ladi. Olimlar birinchi marta Katta adron kollayderi proton to‘qnashuvi natijasida hosil bo‘lgan og‘ir ustki kvarklarni kuzatish orqali bu xususiyatni muntazam ravishda ishlab chiqarishini ko‘rsatdi.
Tadqiqot shuni ko'rsatdiki, yuqori kvarklardagi «sehr» miqdori ularning tezligi va harakat yo'nalishiga bog'liq bo'lib, bu xususiyatni LHCda ATLAS va CMS detektorlari bilan qayd etish imkonini beradi.
«Bizning ishimiz kuchli kvant kompyuterlarini yaratish uchun yaroqliligini baholagan holda yuqori kvarklardagi «sehr» tushunchasini o'rganadi», dedi professor Kris Uayt.
Uning ukasi Martin Uaytning so'zlariga ko'ra, bu natija nafaqat kvant chigalligi mavjudligini tasdiqlaydi, balki rekord darajadagi yuqori energiyalarda kvant xatti-harakatlarining yanada murakkab shakllarini namoyish etadi. Bu kvant axborot nazariyasi va yuqori energiya fizikasini birlashtirish uchun yangi istiqbollarni ochadi.