Past kengliklardan iliq havoning kirib kelishi 2023 yilga kelib Antarktidada iqlim o'zgarishini tezlashtirdi. Bunday xulosaga Leybnits nomidagi Troposfera tadqiqot instituti va boshqa ilmiy tashkilotlarning olimlari kelishdi. Tadqiqot Bulletin of the American Meteorological Society (BAMS) ilmiy jurnalida chop etildi.
Jamoa OCEANET-Atmosphere platformasi yordamida 2023-yilning yanvaridan dekabrigacha Antarktida ustidagi atmosfera o‘lchovlarini tahlil qildi. Asbob bulutlar va atmosfera aerozollarini, shu jumladan turbulent havo oqimlarini kuzatish uchun ko'p to'lqin uzunlikdagi lidar, radar, mikroto'lqinli radiometr va Doppler lidarni birlashtiradi.
Tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, o'tgan yili g'ayrioddiy issiq havoning ikkita epizodi. Birinchisi aprel oyida sodir bo'lgan va kuchli qor yog'ishiga sabab bo'lgan, bu yil davomida umumiy qorning 10% ni tashkil qiladi.
Ikkinchi isish 2023-yil iyul oyi boshida sodir boʻldi va harorat -2,3°C gacha koʻtarildi. Bu 1982 yilda uzluksiz meteorologik kuzatuvlar boshlanganidan beri eng yuqori ko'rsatkichdir. Eng yuqori harorat janubiy yarimsharda qish o'rtalarida va qutb kechasida qayd etilgan.
Antarktida global isish tufayli «o'sishni» boshlaydi
Bunday g'ayrioddiy yuqori haroratlar muzlab yomg'ir yog'ishiga olib keldi. Qor qoplamining tepasida taxminan 2 mm qalinlikdagi shaffof muz qatlami hosil bo'ladi.
Lidar o'lchovlari, shuningdek, stratosferada (Yerdan 9 dan 17 km gacha) vulqon aerozollarining kutilmagan darajada yuqori konsentratsiyasini aniqladi. Olimlarning ta'kidlashicha, chang sulfat zarralarini o'z ichiga oladi va katta ehtimol bilan 2022 yil yanvarida Xunga Tonga-Xunga Ha'apai vulqoni otilishi bilan bog'liq.