Helmgolts nomidagi Okean tadqiqotlari markazining nemis olimlari Boltiq dengizida mavjud bo‘lgan hayotni yo‘q qilish bilan tahdid qiluvchi xavfli jarayonlarni hujjatlashtirdi. Tadqiqot Scientific Reports (SciRep) ilmiy jurnalida chop etildi.
Mutaxassislarning fikriga ko'ra, Boltiq dengizi aholisi haroratning ko'tarilishi va evtrofikatsiya – ozuqa moddalari bilan to'yingan muhit tufayli gipoksiya xavfi ostida. Evtrofikatsiya yashil suv o'tlari kabi protozoalarning rivojlanishiga imkon beradi.
Ular kislorodni o'zlashtiradi va boshqa organizmlar uchun zararli bo'lgan toksinlarni chiqaradi. O'z tadqiqotida olimlar 1991 yildan 2019 yilgacha atrof-muhit sharoitlari qanday o'zgarganini o'rganish uchun Boknis-Ek stantsiyasining uzoq muddatli ma'lumotlaridan foydalanganlar. Ish Boltiq dengizining janubi-g'arbiy qismida bakterial biomassa (BBB) ishlab chiqarishga qaratilgan. PBB organik oziq moddalarni parchalaydigan bakteriyalar va boshqa mikroorganizmlarning o'sishini tavsiflaydi. Yozda, bahorgi fitoplanktonning gullashidan so'ng, PBB indeksi sezilarli darajada oshadi, bu kislorod iste'molini oshirishga olib keladi, ayniqsa chuqurroq suv qatlamlarida.
Ayni paytda, issiqroq er usti suvi yuqori qopqoq vazifasini bajaradi. Muammo shundaki, bu suv qatlamlari juda oz aralashadi va yangi kislorodni faqat Shimoliy dengizdan ko'pincha bo'ronlar sabab bo'lgan kuchli oqimlardan to'ldirish mumkin. Tadqiqot davrida issiq suv harorati kuzgi suv ustunining ajralishini uzaytirdi. Ba'zi yillarda issiqlik to'lqinlari hatto pastroq darajaga etib, kislorod tanqisligini kuchaytiradi. Olimlar Boltiq dengiziga ozuqa moddalarining tushishini oldini olish borasidagi yutuqlarni ta'kidlamoqda. So'nggi yillarda azot, fosfor va boshqa o'g'itlar etkazib berish 18-22% ga kamaydi. Biroq, bu hali ham evtrofikatsiyani to'liq oldini olmaydi.